بار خدايا تو را سپاس بيكران ميگوييم كه دگربار ما را بر مائدهي پربركت قرآن پذيرا گشتي تا به نور معرفتش از ظلمات دنيا رهايي يافته و تنها در صراط مستقيم به سوي تو گام برداريم.
- اكنون از محضر يكي ديگر از سور نوراني قرآن خواهشمنديم خود را براي ما معرفي بفرمايند:
من حجرات، چهل و نهمين سوره قرآن مجيد هستم و در شهر مدينهي منوره بر وجود خورشيد تابان هستي حضرت محمد مصطفي صلياللهعليهوآلهوسلم نازل گشتهام و داراي 18 آيه ميباشم.
- لطفاً فضيلت تلاوت آيات روحبخش خود را در قرآن بيان فرماييد:
حضرت باقرالعلوم عليهالسلام ميفرمايند: هر كه سوره حجرات را بخواند، در هر شب يا در هر روز، در بهشت از جماعتي باشد كه به زيارت حضرت رسول صلياللهعليهوآلهوسلم مشرف ميشود. 1
- بر ما محبت نموده و خلاصهاي از آيات كريمانه خود را بيان نماييد:
مضمون كلي آيات من مسائلي بسيار مهمي در ارتباط با شخص پيامبر صلياللهعليهوآلهوسلم و جامعهي اسلامي و مسائل مهم اخلاقي است. آيات من ابتدا آداب برخورد با پيشواي بزرگ اسلام را هشدار ميدهد و سپس به يك سلسله اصول مهم اخلاق اجتماعي مانند: اخوت و برادري، برقراري صلح و عدالت، تحقيق درباره ي خبرهاي رسيده و... توصيه ميكند و از اموري چون: غيبت، سوءظن، مسخره كردن، نام بد نهادن و .... نهي مينمايد.
- در انتظار شنيدن شأن نزول يكي از آيات حكيمانه شما هستيم.
به خاطر ميآورم روزي جمعي از طايفهي بنيتميم وارد مسجد شدند و با صداي بلند فرياد زدند: اي محمد بيرون بيا، ما با جماعتي خطيب و شاعر آمدهايم تا با تو مناظره كنيم.
پيامبر صلياللهعليهوآلهوسلم از سخنان آنان ناراحت شد و فرمود: مرا براي شعر نفرستادهاند.
سپس تشريف آوردند و با آنها مناظره كردند، در پايان خطيب آن جماعت، به پيامبر ايمان آورد و شهادتين را بر زبان جاري نمود.
در اين هنگام جبرئيل آيه دوم را از طرف خداوند نازل فرمود: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَن تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ»
اي اهل ايمان بالاي صوت پيغمبر صدا نكنيد و با او مانند يكديگر بفرياد بلند خطاب ننماييد كه اعمال نيكتان بر اثر بيادبي محو و باطل ميشود و شما فهم نميكنيد. 2
- بفرماييد در سيزدهمين آيه شما منظور از «..... إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ....» چه كساني هستند؟
هنگامي كه پيامبر صلياللهعليهوآلهوسلم مكه را فتح نمود به بلال دستور داد تا بر بام مسجدالحرام برود و اذان بگويد. وقتي صداي او به اذان بلند شد، عتاب بناسيد گفت: الحمدالله كه پدرم زنده نماند تا اين سياه را ببيند، حارث بن هشام هم ادامه داد: محمد جز اين كلاغ سياه كسي را نيافت تا مؤذن خود كند؟ و ابوسفيان گفت: هر چه ما ميگوييم، خداي آسمان محمد را خبر ميكند.
در اين هنگام جبرئيل نازل شد و سخنان آنان را به پيامبر صلياللهعليهوآلهوسلم خبر داد و سيزدهمين آيه را نازل فرمود.
سپس پيامبر صلياللهعليهوآلهوسلم فرمود: اي مردم خداوند به صورتها و مالهاي شما نظر نميكند بلكه نظرش به دلهاست كه كدام پرهيزگارترند. زيرا شما همه فرزندان آدم هستيد و گراميترين شما نزد پروردگار كساني ميباشند كه تقوا و پارسايي آنان بيشتر است. بنابر نقل ديگر اين آيه در شأن سلمان نيز نازل شده است. 3
- با سپاس از حضور مكرم شما تقاضامنديم يكي از توصيههاي روحبخش خود را براي قرآنپژوهان بيان فرماييد:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ» 4
اي اهل ايمان اجتناب كنيد از بسياري گمانها كه بعضي از ظن و گمانها معصيت است و نيز هرگز از حال دروني هم تجسس نكنيد و غيبت يكديگر را روا نداريد آيا شما دوست ميداريد گوشت برادر مردهي خود را بخوريد. البته كراهت و نفرت از آن داريد و از خدا بترسيد و توبه كنيد كه خدا بسيار توبهپذير و مهربان است.
پی نوشت ها
1- بحارالانوار 92/303 باب 71 رؤيت 1
2- تفسير جامع ج6 ص392 الي ص394
3- تفسير جامع ج 6 ص406
4- قرآن كريم ، حجرات /12