كتاب آسماني ما قرآن ، گنجينه‌ي الهي و بيان كننده‌ي آئين زندگي و سعادت بشر است. خداوند بي‌همتا راه زندگي ، قوانين سعادتمندي ما انسانها را، توسط پيامبر گرامي و كتاب آسماني‌اش بيان فرموده تا با اطاعت و پيروي از آنها بتوانيم در راه بندگي خدا و جاده‌ي مستقيم خوشبختي گام برداريم.
البته همه‌ي ما خود را پيرو قرآن مي‌دانيم و ادعا داريم كه مي‌خواهيم از راه حق و حقيقت فاصله نگيريم اما اگر كمي با دقت به رفتار و كردار خود بنگريم، ميبينيم كه هر روز از راه حق دورتر و دورتر مي‌شويم و شايد روزي سر از جاده‌هاي پر پيچ و خم و گذرگاه‌هاي خطرناك و بيراهه درآوريم و خداي ناكرده ممكن است فكر كنيم كه راه و روش صحيحي را در پيش گرفته‌ايم ولي نه تنها به حق اعتراف نمي‌كنيم بلكه در مقابل آن هم مي‌ايستيم.
پس هر كدام از ما كه علاقه‌مند به سعادت اخروي هستيم بايد تا فرصت باقي است به سراغ آيات قرآن كريم برويم آياتي كه فراموش كرده‌ايم سعادت ما در گرو عمل به آنهاست. سپس اعمال و گفتارمان را با آيات الهي و سخنان پيشوايان دين تطابق دهيم و هنگامي كه به اين حقيقت رسيديم كه گذشته‌ي عمرمان را در غفلت به سر برده‌ايم. بر آن باشيم كه قدم در عرصه‌ي ملكوتي توبه و آشتي با خداوند بگذاريم و به راه سعادت نزديك‌تر شويم.
به اين منظور اشاره‌اي داريم به برخي از آيات و تكاليف فراموش شده‌ي خود تا به اين واسطه از برخي جهات خود را محك بزنيم و تا دير نشده به داد خودمان برسيم. بدان اميد كه بيان اين آيات مقدمه‌اي باشد كه هر كدام از ما ادامه‌ي راه را هر چه سريعتر به پيش رويم و بابازگشت به سوي خدا و استغفار از گناه محكم و استوار در مسير سبز و پرطراوت سعادت دنيوي و اخروي گام برداريم:
- اطاعت از خدا و رسول خدا:
آيه‌ي 59 سوره‌ي نساء مي‌فرمايد: اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد پيامبر خدا و اولوالامر و اوصياي پيامبر را و هر گاه در چيزي نزاع داشتيد آن را به خدا و پيامبر بازگردانيد (و از آنها داوري بطلبيد) اگر به خدا و روز رستاخيز ايمان داريد! اين كار براي شما بهتر و عاقبت و پايانش نيكوتر است.
در اين مقاله ما به مواردي چند از اين آيات فراموش‌شده مي‌پردازيم و خود را بواسطه‌ي آنها محك مي‌زنيم.
- پرهيز از شهادت دروغ و مدنظر داشتن عدالت:
قرآن كريم در آيه 8 سوره مائده مي‌فرمايد: اي كساني كه ايمان آورده‌ايد همواره براي خدا قيام كنيد و از روي عدالت گواهي دهيد، دشمني با جمعيتي شما را به گناه و ترك عدالت نكشاند.
- نيكي كردن به ديگران و رعايت حقوق آنها:
آيه 36 سوره نساء در اين باره چنين مي‌فرمايد:
و خدارا بپرستيد و هيچ چيز را همتاي او قرار ندهيد و به پدر و مادر نيكي كنيد . همچنين به خويشاوندان و يتيمان و مسكينان و همسايه‌ي نزديك و همسايه‌ي دور و دوست و همنشين و واماندگان در سفر و بردگاني كه مالك آنها هستيد ، زيرا خداوند كسي را كه متكبر و فخرفروش است دوست نمي‌دارد.
كمي يشتر دقت كنيد ، براستي هر كدام از ما تا چه اندازه فرمانبردار اوامر الهي هستيم؟ آيا به پدر و مادر نيكي مي‌كنيم و يا از حال خويشاوندان خبر داريم؟! آيا به فقير ، يتيم و محتاج نيكي و توجه مي‌نمائيم؟ يا اصلاً به روي مبارك خود نمي‌آوريم و از توجه به پدر و مادر هم بي‌خبريم چه رسد به خويشاوندان، يتيمان ، همسايگان و....!!!
- رعايت حقوق ديگران در خريد و فروش:
به آيات 181 تا 184 سوره الشعراء توجه نمائيد: حق پيمانه را ادا كنيد (و كم‌فروشي نكنيد) و ديگران را به خسارت نيفكنيد! و با ترازوي صحيح وزن كنيد ! حق مردم را كم نگذاريد و در زمين تلاش براي فساد نكنيد! و از (نافرماني) كسي كه شما و اقوام پيشين را آفريده ، بپرهيزيد.
- تجارت با رضايت يكديگر:
آيه 29 سوره نساء مي‌فرمايد: اموال يكديگر را به باطل نخوريد مگر اينكه تجارتي با رضايت شما انجام گيرد.
- رعايت عدالت در مجازات:
خداوند در اين‌باره در سوره‌ي نحل آيه‌ي 126 آن مي‌فرمايد: هر گاه خواستيد مجازات كنيد تنها به مقداري كه به شما تعدّي شده كيفر دهيد و اگر شكيبايي كنيد اين كار براي شكيبايان بهتر است.
- صلح و آشتي بين برادران:
آيه‌ي 10 سوره‌ي حجرات در مورد برادران مؤمن و برطرف‌نمودن كدورتهايشان چنين مي‌فرمايد:مومنان برادر يكديگرند پس دو برادر خود را صلح و آشتي دهيد.
- پرهيز از سوگند براي تقلب و خيانت:
قرآن كريم در آيه‌ي 94 سوره‌ي نحل در اين‌باره چنين هشدار مي‌دهد:
سوگندهايتان را وسيله‌ي تقلب و خيانت در ميان خود قرار مدهيد مبادا گامي بعد از ثابت‌گشتن (برايمان) متزلزل شود و به خاطر بازداشتن (مردم) از راه خدا آثار سوء آن را بچشيد و براي شما عذاب عظيمي خواهد بود.
حال با توجه به اينكه در احكام فقهي سوگند دروغ نيز شامل كفاره مي‌شود ما در گفتارهاي روزانه چندبار قسم مي‌خوريم و آن هم براي چه مواردي؟ درخريد و فروش، تأييد گفتارهايمان و...
- رعايت حقوق مردم و پرهيز از اسراف و تبذير:
به آيات 26 الي 28 سوره اسراء در اين مورد توجه نمائيد:
...و حق نزديكان را بپرداز و (همچنين حق) مستمند و وامانده در راه و هرگز اسراف و تبذير مكن چرا كه تبذير‌كنندگان برادران شيطانند و شيطان در برابر پروردگارش بسيار ناسپاس بود و هرگاه از آنان (مستمندان) روي برتابي و اننظار رحمت پروردگارت را داشته باشي تا گشايشي د ركارت پديد آيد و به آنها كمك كني به گفتار نرم و آميخته با لطف با آنها سخن بگو!
- پرهيز از نگاه به نامحرمان:
قرآن كريم در سوره نور آيه‌ي 30 در مورد پرهيز از نگاه به نامحرمان چنين تذكر مي‌دهد: به مؤمنان بگو چشمهاي خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگيرند و عفاف خود را حفظ كنند ، اين براي آنان پاكيزه‌تر است ، خداوند از آنچه انجام مي‌دهيد آگاه است.
- پرهيز از قضاوت‌هاي نادرست:
سوره‌ي حجرات آيه‌ي 6 مي‌فرمايد: اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! اگر شخص فاسقي خيري براي شما بياورد، درباره آن تحقيق كنيد، مبادا به گروهي از روي ناداني آسيب برسانيد و از كرده‌ي خود پشيمان شويد.
- مسئوليت گوش، چشم و دل:
به آيات 36 الي38 سوره اسراء توجه نمائيد: از آنچه به آن آگاهي نداريد، پيروي مكن ، چرا كه گوش، چشم و دل همه مسئولند در روي زمين، با تكبر راه مرو ! تو نمي‌تواني زمين را بشكافي و طول قامتت هرگز به كوهها نمي‌رسد! همه‌ي اينها گناهش نزد پوردگار تو ناپسند است.
- اعمال خير و بد انسان و نتيجه‌ي آن:
خداوند در آيات 7 و 8 سوره زلزله مي‌فرمايد: پس هر كس هموزن ذره‌اي كار خير انجام دهد آن را مي‌بيند و هر كس هموزن ذره‌اي كار بد كرده آن را مي‌بيند.
- آميختن حق و باطل، كتمان حقيقت:
آيات 42 الي 45 سوره‌ِ بقره به اين موضوع مي‌پردازد: و حق را با باطل نياميزيد و حقيقت را با اين كه مي‌دانيد كتمان نكنيد و نماز را به پا داريد و زكات را بپردازيد و همراه ركوع‌كنندگان ركوع كنيد ( و نماز را با جماعت بگذاريد) آيا مردم را به نيكي (و ايمان به پيامبري كه صفات او آشكارا در تورات آمده) دعوت مي‌كنيد. اما خودتان را فراموش مي‌نمائيد؛ با اين كه شما كتاب آسماني را مي‌خوانيد! آيا نمي‌انديشيد؟!! از صبر و نماز ياري جوئيد ( و با استقامت و بهار هوس‌هاي دروني و توجه به پروردگار ، نيرو بگيريد) و اين كار جز براي خاشعان گران است.
در پايان باز هم يادآور مي‌شويم كه اينها تعداد محدودي از آياتي است كه شايد عمل كردن به آنها را فراموش كرده‌ايم و از خداوند بي‌همتا مي‌خواهيم كه ما را براي نزديك‌تر شدن به راه سعادت و خوشبختي بيش از پيش با آيات الهي مأنوس نمايد و توفيق عمل كردن به آنها را روزيمان گرداند. انشاء‌الله