امروزه در ميان رسانه‌هاي ارتباط جمعي ماهواره‌ها يكي از ابزراهاي اصلي انتقال و گسترش ارزشها و مفاهيم فرهنگي -اجتماعي است كه بينش‌ها، گرايش‌ها، رفتار مردم و به طور كلي هويت ملي و ارزشهاي جوامع انساني را تحت‌تأثير قرارداده است. نكته مهم قابل توجه اين كه تأثير ماهواره بر افكار، باورها و گرايش‌هاي انسان بسيار آرام و تدريجي است، به نحوي كه خود فرد نيز متوجه اين تأثير و تغييراتي كه در رفتار و شخصيت او صورت ميگيرد نمي‌شود.
متأسفانه اهداف و نيات گردانندگان شبكه‌هاي ماهواره‌اي فارسي‌زبان چيزي است كه كمتر مورد توجه بسياري از مشاهده‌كنندگان آن قرار ميگيرد. بسياري از اين شبكه‌ها، تضعيف باورها، اعتقادات و گرايش هاي ديني را يكي از بهترين و مؤثرترين راه‌ها براي ايجاد تغييرات اجتماعي و سياسي در كشورها مي‌دانند و بنابراين محتواي برنامه‌هاي آنان به گونه‌اي است كه به صورت پنهان و آشكار اعتقادات ديني و گرايش‌هاي مذهبي مخاطبان را سست كند.
آسيب‌شناسي ماهواره:
بسيار قابل تأمل است كه آنچه تاكنون ما را در برابر تهديدات و توطئه‌هاي دشمنانمان مقاوم نگه داشته دين ماست و ماهواره اين سرمايه بزرگ را هدف قرار داده است.
تهاجم فرهنگي دشمن:
يكي از عوامل گسترش بي‌بندو باري و به فحشا كشاندن جوانان از طريق مسائل جنسي، شبكه‌ها ماهواره‌اي هستند كه با برنامه‌ها و آگهي‌هاي خود و ارائه تصاوير مبتذل و خلاف عفت عمومي و با كم‌رنگ كردن و ايجاد خلل در اعتقادات قشر جوان، در به انحراف كشاندن و بي‌هويت كردن آنان مي‌كوشند. از ديگر آسيب‌هاي ماهواره «پست شدن و فروپاشي بنيان خانواده مي‌باشد. اين وسيله باعث فاصله گرفتن اعضاي خانواده از يكديگر شده و به طور كلي خيانت، دوستي‌هاي نادرست و نامتعارف بين زنان و مردان حتي متأهل، روابط نامشروع و ... از تبعات ورود ماهواره به جوامع اسلامي است.
همچنين از جمله آسيب‌هاي ديگر اين ابزار نوين ارتباطي مي‌توان به موارد ذيل اشاره كرد:
-هويت‌شكني
-تغيير اخلاق
-شايعه‌سازي
-آموزش تفريحات ناسالم به جوانان و نوجوانان و عادي جلوه دادن اين تفريحات گناه‌آلود
-ترويج مدگرايي و ارائه آرايش‌ها و پوشش‌هاي نابهنجار
-ترويج فرهنگ برهنگي و لاابالي‌گري
-تحقير سنتهاي ملي و ايده‌آل جلوه دادن فرهنگ اومانيستي و لذت‌گرايي غرب
-تحقير هويت ملي و به فراموشي سپردن ارزشهاي تاريخي و ملي هر جامعه
بنابراين لازم و ضروري است قبل از استفاده از هر تكنولوژي جديد از آسيب‌ها و پيامدهاي آن آگاه شده و اطرافيان به خصوص فرزندان خود را نيز از اين جهت آگاهي دهيم، چه اينكه ماهواره وسيله‌اي مرگبار و كشنده و ويرانگر است كه بي‌صدا قرباني ميگيرد و آثار آن را مشاهده مي‌كنيم، احترام به ارزشها و مقدسات تضعيف شده، انواع مزاحمت‌ها، بي‌بند و باريها، بدحجابي‌ها، خيانتها، انواع انحرافات و تجاوزات جنسي، قتل، طلاق‌ها، خودكشي‌ها و... كه همه در جهت اهداف برنامه‌ها و فيلم‌هاي ماهواره‌اي است يعني تخريب اساس و بنيان خانواده و ترويج فرهنگ بي‌قانوني و تهديد ارزشها، تعصب‌زدايي از كانون خانواده و ترويج بي‌تفاوتي نسبت به حريم خانواده.
راه‌هاي مقابله با آسيب‌هاي ماهواره‌اي:
-تقويت باورهاي دين، اعتقادي و اخلاقي
-حفظ ارزشهاي ملي و اسلامي
-ارتقاء سطح آگاهي و آموزش مهارت‌هاي زندگي
-برنامه‌ريزي مناسب براي پر كردن اوقات فراغت، از طريق ورزش و تفريحات سالم
-ترويج الگوهاي رفتاري صحيح در خانواده و جامعه
-احترام به قوانين و هنجارهاي اجتماعي
-نحوه‌ي صحيح استفاده از اين ابزار و بهره‌برداري از جنبه‌هاي مثبت ماهواره با برنامه‌ريزي دقيق و حساب‌شده
مبادا خانواده‌ي ما نيز جزء خانواده‌هاي قرباني اين ابزار نوين ارتباطي گردد. فاصله‌ي افراد خانواده از هم زياد و شيرازه‌ي نظم و انضباط از هم گسيخته، احترام به والدين و ديگر ارزشها و مقدسات تضعيف و بالاخره قرباني بي‌صداي برنامه‌هاي دهكده‌ي جهاني و تمدن نوين گرديم.
منبع:
فصلنامه آموزشي،اجتماعي پيام مشاور، شماره 8، بهار92
مقاله، حيدرعلي كريمي