سپاس خداي عزوجل را كه بار ديگر توفيق استشمام گلي از بوستان عظيم قرآن را روزيمان فرمود تا به عطر روحبخش آن مشام روحمان را مصفا سازيم.
ضمن عرض ارادت خالصانه به محضر اين وجود ملكوتي، خواهشمنديم كه خود را براي علاقهمندان به قرآن معرفي فرماييد:
من فرقان ، بيست و پنجمين سورهي كتاب الله ميباشم كه داراي هفتاد و هفت آيه بوده و در مكهي مكرمه بر خاتم رسل صلياللهعليهوآلهوسلم نازل گشته ام.
- با توجه به اين كه فرقان يكي ديگر از نامهاي قرآن ميباشد، آيا اين دو نام تفاوتي دارند؟
قرآن به اين دليل كه به وسيلهي آن فرق بين حق و باطل مشخص ميشود، فرقان هم ناميده شده است. البته ششمين مولاي شيعيان، امام صادق عليهالسلام در پاسخ به اين سؤال كه آيا بين قرآن و فرقان فرق هست فرمودهاند، به مجموع اين كتاب آسماني قرآن و به آيات محكم آن كه عمل نمودن به آنها واجب ميباشد فرقان ميگويند.1
- علاقهمند شديم مختصري از محتواي آيات خود را بيان نماييد.
بخشي از آيات من شامل گفتار مشركين در مورد قرآن و پيامبراكرم صلياللهعليهوآلهوسلم طرح و عقايد ايشان به قيامت و مرگ و توصيف معبودان و پاسخ به آنهاست.
همچنين از شرح حال دوزخيان و جايگاه اهل بهشت ، امتهاي گذشته و از صفات مومنين و توبهكنندگان نيز سخن گفته شده است.
- لطفاً قدري از فضايل تلاوت آيات نورانيتان برايمان صحبت كنيد.
هفتمين سرو بلندقامت امامت، امام موسي كاظم عليهالسلام دربارهي من اينگونه فرمودهاند:
از تلاوت سورهي فرقان غافل نشويد بدرستيكه هر كس، اين سوره را بخواند حق تعالي او را عذاب نكند و منزلش در فردوس اعلي باشد. 2
- چرا در آيه 30 شما « وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا » از مهجور و متروك ماندن قرآن سخن گفته شده است؟
اين آيه در واقع زبان حال پيامبر اكرم صلياللهعليهوآلهوسلم ميباشد كه در روز قيامت از امت و قوم خود شكايت ميكند و ميفرمايد:
پروردگارا اين قوم من قرآن را متروك و آن را رها كردهاند.
ايشان همچنين فرمودهاند : هر كس قرآن را تلاوت كند ولي به آن رفتار ننمايد روز قيامت قرآن با او درآويزد و مخاصمه كند و ميگويد: پروردگارا اين بنده مرا رها كرده و به آيات و احكام من عمل ننموده ميان من و او حكم كن.
اميرالمؤمنين عليعليهالسلام نيز دربارهي اين آيه فرمودهاند: من آن ذكري هستم كه مردم از ياد بردهاند و آن سبيلي كه مردم از آن منحرف شده و ايماني كه مردم از آن كافر گشتهاند و قرآني هستم كه متروك ماندهام و ديني ميباشم كه مورد تكذيب قرار گرفتهام .3
- بر ما منت گذارده و شأن نزول يكي از آيات خود را تعريف كنيد.
به خاطر دارم آن زماني را كه كافران با طعن و استهزاء ميگفتند: اين چگونه پيغمبري است كه مانند ما غذا ميخورد و در بازارها براي كسب معاش رفت و آمد ميكند . پس چرا فرشتهاي به طور محسوس بر او نازل نميشود تا گواه راستگويياش باشد و مردم را بترساند، و آنچه را كه ميگويد تصديق نمايد.
پيامبر اكرم صلياللهعليهوآلهوسلم از گفتههاي آنان ملول و دلتنگ شد. در اين هنگام جبرئيل بيستمين آيهي مرا از سوي خداوند نازل فرمود:
«وَما أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَيَمْشُونَ فِي الْأَسْوَاقِ »
« پيش از تو هيچ رسولي نفرستاديم مگر آنكه آنها هم غذا خورده و براي طلب معاش در بازارها راه ميرفتند»
ناگاه چهرهي جبرئيل تغيير كرد . پيامبر علت را جويا شدند. او گفت: من از ترس عذاب خدا چنين شدم اكنون دري از درهاي آسمان گشوده شد و من نميدانستم كه در رحمت است يا عذاب براي كساني كه تو را مسخره و استهزاء نمودهاند.
پيامبر و جبرئيل بر اثر اين حادثه گريان بودند كه جبرئيل به حال اوليه خود بازگشت و گفت: اي پيامبر خدا تو را بشارت باد كه اين در به رحمت براي تو گشوده شده و اينك رضوان خازن بهشت است و از جانب پروردگار بشارت آورده كه از تو خشنود است. رضوان باطيفي از نور بر رسول اكرم صلياللهعليهوآلهوسلم وارد شد، سلام كرد و گفت: اين كليد گنجهاي دنياست اگر ميخواهيد برداريد و بدانيد كه با قبول ان نصيب و بهرهي ثواب آخرت شما هيچ كموكاست نخواهد شد . حضرت محمد صلياللهعليهوآلهوسلم فرمود: من را به اين گنجها حاجتي نيست و دوست دارم بندهي صابر و شاكر خدا باشم.
رضوان گفت: « تَبَارَكَ الَّذِي إِن شَاءَ جَعَلَ لَكَ خَيْرًا مِّن ذَلِكَ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَيَجْعَل لَّكَ قُصُورًا » 4
ناگاه صدايي از بالا شنيده شد جبرئيل سر بر داشت ديد درهاي آسمان تا زير عرش گشوده شد و به امر و فرمان پروردگار بهشت عدن شاخهاي از شاخههاي خود را بر قصري از زبرجدسبز كه هفتاد هزار ياقوت سرخ داشت فرود آورد. جبرئيل گفت : اي رسول خدا نگاه كن منازل و جايگاه پيغمبران و منزل خود را كه مافوق منازل ايشان است . در آن حال منادي ندا داد : اي محمد صلياللهعليهوآلهوسلم آيا راضي شدي؟ پيغمبر اكرم گفت: من به آنچه تو بخواهي راضي هستم اما آنچه ميخواستي در دنيا به من عطا فرمايي ذخيره آخرت من قرار بده تا در روز قيامت وسيلهي شفاعت امتم باشم.5
- مرحمت فرماييد و ما را توصيهاي گرانقدر ميهمان نماييد.
« وَالَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْهَا صُمًّا وَعُمْيَانًا »6
«مؤمنان چون آيات خداوند را بياد آورند به تفكر پرداخته و مطالعه مينمايند و كرو كور نميمانند.»
- در پايان با سپاس فراوان از حضور پر فيض شما، چشم اميد به دعاي خير داريم.
« َربَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا »7
« پروردگارا براي ما از همسران ، فرزنداني عطا كن كه موجب روشني ديدگان ما شود و از پرهيزگاران باتقوا پيشوا و امامي براي ما قرار بده» آمين
پی نوشت ها
1- تفسير جامع ج5 ص5
2- بحارالانوار 92/286 باب 50
3- تفسير جامع ج 24 و 25
4- سوره فرقان /10
5- تفسير جامع ج 5/ص10
6- سوره فرقان/73
7- سوره فرقان /74